Historia rozwoju Katedry Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych

Zakład Handlu Zagranicznego jako samodzielna jednostka dydaktyczna i badawcza został powołany decyzją Senatu AE w 1982 roku a na jej kierownika na tej samej podstawie powołano doc. dr hab. Jana Rymarczyka, wcześniej pracownika Katedry Ekonomii Politycznej Kapitalizmu. Pracownicy Zakładu prowadzili wykłady, ćwiczenia i seminaria z handlu zagranicznego na wydziale Gospodarki Narodowej oraz wykłady na wydziale Zarządzania i Informatyki. W Zakładzie podjęto badania nad reformą w polskim handlu zagranicznym i jego rozwojem oraz transferem technologii i kooperacją międzynarodową. Zakład nawiązywał współpracę z Polską Izbą Handlu Zagranicznego, Instytutem Koniunktur i Cen HZ w Warszawie oraz Urzędem Celnym we Wrocławiu. W ramach tej współpracy opiniowano projekty aktów prawnych, organizowano wspólne konferencje i prowadzono badania nad czynnikami stymulującymi eksport przedsiębiorstw dolnośląskich. Dobrze rozwijała się też współpracę z wieloma firmami eksportującymi z Dolnego Śląska m. in. z Elwro, Polarem, Budexpolem, Fadromą, Zakładami Samochodowymi w Jelczu oraz z Towarzystwem Handlu Zagranicznego „Interpegro” S.A. w Warszawie. Zakład podjął także współpracę z Uniwersytetem w Dreźnie i Uniwersytetem Münster ( w ramach współpracy pilotowanej przez Instytut Ekonomii Politycznej).

W 1983 roku doc. Jan Rymarczyk utworzył pierwszą edycję Studium Podyplomowego Handlu Zagranicznego, na którym prowadzili wykłady m. in. dyrektorzy i pracownicy w/w instytucji i przedsiębiorstw. Szczególny wkład w rozwój tej formy kształcenia wniesli: dyrektor PIHZ Oddział we Wrocławiu Stanisław Janik, wicedyrektor Elwro dr. Jerzy Chełchowski, wicedyrektor Urzędu Celnego we Wrocławiu dr. Czesław Caputa i prezes THZ „Interpegro” S.A. Zbigniew Hryniewicz. We współpracy z IKC HZ i PIHZ w 1984 roku zorganizowano pierwszą konferencję poświęconą problemom polskiego handlu zagranicznego. Po kilku latach pracy Zakład opuściła dr. Jadwiga Forowicz, która wyemigrowała do Kanady i tam podjęła pracę na jednym z uniwersytetów.

W 1991 roku Zakład HZ przekształcony został w Katedrę Handlu Zagranicznego a w 2004 roku w Katedrę Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych. Na mocy decyzji Rady Wydziału GN w 1995 r. utworzono kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze i Polityczne, którego nazwę zmieniono później na Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze a następnie Stosunki Międzynarodowe. W 2006 roku podjęto we współpracy z innymi akademiami ekonomicznymi i SGH w Warszawie starania o powrót do nazwy kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze, celem podkreślenia różnicy programowej pomiędzy uniwersyteckim a ekonomicznym kształceniem w zakresie międzynarodowych stosunków. Obecnie na kierunku SM istnieją trzy specjalności: Handel Zagraniczny, Integracja Europejska i Międzynarodowa Gospodarka Przestrzenna. W czerwcu 2006 roku kierunek SM jako trzeci w kraju uzyskał akredytację Fundacji Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych.

W 1996 roku utworzono przy Katedrze koło naukowe „Cargo”, którego członkowie aktywnie współpracują przy organizowaniu konferencji i innych działaniach Katedry.

Należy zaznaczyć, że powołane w 1983 roku Studium Podyplomowe Handlu Zagranicznego jest najstarsze na Uczelni i funkcjonuje do tej pory. Co roku kończy go kilkudziesięciu studentów z całego kraju. W sumie wypromowanych zostało ponad 1500 absolwentów. Także od 1984 co roku organizowana jest konferencja w wymiarze międzynarodowym lub ogólnopolskim, poświęcona różnym aspektom międzynarodowych stosunków gospodarczych, w ostatnich latach regionalizacji i globalizacji. Jest ona największym tego rodzaju przedsięwzięciem integrującym środowisko stosunków międzynarodowych w Polsce, o czym świadczy liczba referatów ponad 140 nadesłanych w 2006 roku. Referaty są publikowane przed konferencją, w ostatnich latach jako dwutomowe wydawnictwo Katedry.

W momencie powstania zakład HZ tworzyła 1 osoba kierownika i na pół etatu sekretarka. Obecnie w katedrze pracuje 22 osób w tym:

• Jan Rymarczyk, prof. zw. dr hab. (kierownik Katedry)
• Bogusława Drelich-Skulska, dr hab., prof. AE (profesor AE)
• Franciszek Adamczuk, dr (adiunkt)
• Jarosław Brach, dr (adiunkt)
• Mariusz Chrzan, dr (adiunkt)
• Małgorzata Domiter, dr (adiunkt)
• Wawrzyniec Michalczyk, dr (adiunkt)
• Elżbieta Mirecka, dr (adiunkt)
• Agnieszka Piasecka-Głuszak, dr (adiunkt)
• Przemysław Skulski, dr (adiunkt)
• Tomasz Szeląg, dr (adiunkt)
• Marta Wincewicz, dr (adiunkt)
• Marzena Adamczyk, mgr (asystent)
• Sebastian Bobowski, mgr (doktorant)
• Anna Jankowiak, mgr (asystent)
• Joanna Kuźmiak, mgr (doktorant)
• Aleksandra Kuźmińska, mgr (asystent)
• Szymon Mazurek, mgr (doktorant)
• Joanna Michalczyk, mgr (asystent)
• Marcin Sutkowski, mgr (asystent)
• Barbara Mróz, mgr (asystent)
• Magdalena Rudnicka, mgr (doktorant)
• Rafał Hryniewiecki, mgr (doktorant)
• Patrycja Stermach mgr (sekretarka)

W 2006 roku odeszła na emeryturę p. Jadwiga Kempf-Kuchar , która była sekretarką od powstania Zakładu HZ a jej obowiązki przejęła mgr Patrycja Stermach.

Badania naukowe Katedry koncentrują się na:

1. polskim handlu zagranicznym, zmianach jego dynamiki, struktury i czynnikach determinujących go po wejściu do UE,
2. internacjonalizacji i globalizacji przedsiębiorstw i gospodarek,
3. internacjonalizacji i globalizacji regionu dolnośląskiego,
4. wpływie funduszy polityki strukturalnej UE na rozwój przedsiębiorstw i regionów,
5. międzynarodowych przepływach gospodarczych.

Poszczególni pracownicy kontynuują następujące tematy badawcze:

• prof. zw. dr hab. Jan Rymarczyk „Internacjonalizacja i globalizacja regionu dolnośląskiego”, „Międzynarodowe przepływy kapitałowe”
• dr hab., prof. AE (profesor AE) Bogusława Drelich-Skulska „Rola Japonii w rozwoju gospodarczym w regionie Azji i Pacyfiku”
• dr Franciszek Adamczuk „Współpraca transreginalna”
• dr. Jarosław Brach, „Transport międzynarodowy”
• dr. Mariusz Chrzan „Wpływ polityki handlowej na wzrost gospodarczy w krajach nowouprzemysłowionych”, „Polityka pieniężna i kursowa w Polsce w okresie transformacji.”
• dr. Wawrzyniec Michalczyk ”Handel zagraniczny w warunkach integracji walutowej”, ”Polityka kursowa Polski w drodze do Unii Gospodarczej i Walutowej”
• dr. Agnieszka Piasecka-Głuszak „Logistyka w przedsiębiorstwie międzynarodowym”
• dr. Przemysław Skulski „Międzynarodowy handel bronią”, „Marketing międzynarodowy”
• „Tomasz Szeląg” „Inwestycje zagraniczne w Polsce i na świecie”, „Instrumenty pochodne i ich zastosowania w transakcjach hedgingowych”, „Światowy rynek miedzi rafinowanej w ujęciu podmiotowym oraz geograficznym”
• mgr Sebastian Bobowski „Fundusze strukturalne na Dolnym Śląsku”
• mgr Anna Jankowiak „Korporacje transnarodowe”, „Bezpośrednie inwestycje zagraniczne”
• mgr Aleksandra Kuźmińska „Promocja gospodarcza Polski”, „Marketing na rynkach zagranicznych”
• mgr Szymon Mazurek „Międzynarodowa transmisja kryzysów gospodarczych”, „Kryzysy walutowe i finansowe”, „Teoria wahań koniunkturalnych”
• mgr Joanna Michalczyk „Handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi” „Inwestycje zagraniczne w sektorze rolno-spożywczym”, „Polityka proeksportowa”

Do najważniejszy opracowań zwartych Katedry które ukazały się drukiem należą:

1. Jan Rymarczyk „Migracje siły roboczej do krajów EWG i jej konsekwencje społeczno-gospodarcze”, Instytut Zachodni w Poznaniu, Poznań 1986r.
2. Jan Rymarczyk (red.) „Handel Zagraniczny”, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1986r.
3. Jan Rymarczyk (red.) „Spółki prawa handlowego w polskim handlu zagranicznym”, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1987r.
4. Jan Rymarczyk (red.) „Systemy ekonomiczne-organizacyjne polskiego handlu zagranicznego w okresie reformy gospodarczej”, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1990r.
5. Jan Rymarczyk (red.) „ Organizacja i funkcjonowanie handlu zagranicznego w Polsce.” AE we Wrocławiu, Wrocław 1990r.
6. Jan Rymarczyk „Internacjonalizacja przedsiębiorstwa” PWE, Warszaw 1996r.
7. Jan Rymarczyk „Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa” PWE, Warszaw 2004r.
8. Jan Rymarczyk (red.) „Handel Zagraniczny. Organizacja i technika” PWE, Warszawa 1996r., 2000r., 2002r., 2005. /cztery wydania zmienione/
9. Jan Rymarczyk (red.) „Międzynarodowe stosunki gospodarcze” PWE, Warszawa 2006r.
10. Bogusława Drelich-Skulska, Małgorzata Domiter (red.) „Świadomość integracji europejskiej : Przewodnik dla przedsiębiorców”, Wrocławskie Wydawnictwo Przecinek, Wrocław 2001.
11. Agnieszka Piasecka „Logistyka w wydawnictwie”, Biblioteka Analiz, Warszawa 2004
12. Tomasz Szeląg „Hedging w teorii i praktyce : przykład światowego rynku miedzi”, Wydawnictwo Przecinek, Wrocław 2003.
13. Bogusława Drelich-Skulska „Ewolucja zagranicznej polityki Japonii u progu XXI wieku”, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2002r.

Za działalność naukową i dydaktyczną pracownicy Katedry uzyskali 1 nagrodę Ministra Edukacji i Sportu (prof. dr hab. Bogusława Drelich-Skulska), a prof. zw. dr hab. .Jan Rymarczyk został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz 40 nagród I i II stopnia Rektora Uczelni.

Prof. Jan Rymarczyk był opiekunem pracy habilitacyjnej prof. nadzw. Bogusławy Drelich-Skulskiej pod tytułem „Ewolucja zagranicznej polityki ekonomicznej Japonii u progu XXI wieku” oraz promotorem 13 następujących prac doktorskich:

• Bogusława Drelich-Skulska „Proeksportowa strategia rozwoju Korei Południowej” 1992 rok,
• Małgorzata Domiter „Proeksportowy charakter przekształceń strukturalnych gospodarki francuskiej po recesji gospodarczej lat 70-tych” 1991 rok,
• Mariusz Chrzan „Czynnik ekologiczny w międzynarodowych stosunkach gospodarczych” 1992 rok,
• Przemysław Skulski „Międzynarodowy handel bronią na przykładzie Francji” 1994 rok,
• Jarosław Brach „Globalizacja sprzedaży, produkcji i produktu na przykładzie działań wybranych producentów pojazdów użytkowych” 2001 rok,
• Marta Wincewicz „Logistyka w zarządzaniu przedsiębiorstwem międzynarodowym” 2000 rok,
• Tomasz Szeląg „Zastosowanie instrumentów pochodnych w transakcjach hedgingowych przez światowych producentów miedzi rafinowane” 2003 rok,
• Agnieszka Piasecka-Głuszak „Logistyka w funkcjonowaniu międzynarodowych przedsiębiorstw wydawniczych w Polsce na wybranych przykładach” 2002 rok,
• Wawrzyniec Michalczyk „Wpływ wprowadzenia euro na polski handel zagraniczny” 2003 rok,
• Christian Kalvelage „Strategieentwicklung im Ost-West-Kompensationshandel aus der Sicht von westeuropaeischen Unternehmen“ 1993 rok,
• Christian H. Faller „Organisation und Steuerung international taetiger Unternehmen unter besonderer Beruecksichtigung eines Joint Venture-engagements“ 1993 rok,
• Ryszard Gibuła „Wpływ działalności Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy na rozwój społeczno-gospodarczy w Europie Środkowo-Wschodniej na przykładzie Polski” 2001 rok,
• Marzena Adamczyk „Procesy dostosowawcze polskiej polityki celnej do standardów Unii Europejskiej” 2006 rok

Katedra kontynuuje współpracę z Uniwersytetem w Münster oraz z Internationale Hochschule Institute in Zittau.